با الطاف خداوند متعال و عنايات حضرت بقيه الله ارواحنا له الفدا، پس از تصويب برگزاري همايش بينالمللي انديشههاي علامه طباطبايي در تفسير الميزان، از سوي هيئت رئيسه مؤسسة آموزشي پژوهشي امام خميني، دبيرخانه همايش در شهريور سال 1390 تشکيل شد و تاکنون برنامهها و فعاليتهاي مختلفي انجام شده که گزارش اجمالي آن ارائه ميشود.
الف) تشکيل کميته علمي، کميتههاي کارشناسي
با پيشنهاد دبير علمي همايش حجتالاسلام والمسلمین محمود رجبي و تصويب شوراي علمي گروه تفسير و علوم قرآن، افراد زير بهعنوان اعضاي کميته علمي همايش معرفي شدند:
1. حجتالاسلام والمسلمين دکتر احمد واعظي، رئيس دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه؛
2. حجتالاسلام والمسلمين دکتر عليرضا اعرافي، رئيس جامعة المصطفي العالميه؛
3. حجتالاسلام والمسلمين دکتر محمدحسن زماني، معاون بينالملل حوزههاي علميه؛
4. حجتالاسلام والمسلمين دکتر محمدباقر سعيدي روشن، رئيس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛
5. حجتالاسلام والمسلمين دکتر محمدعلي شمالي، رئيس مؤسسه بينالمللي مطالعات اسلامي؛
6. آقاي دکتر صادق آئينهوند، رئيس پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي؛
7. حضرت آيتالله مهدي آصفي، رئيس مجمع اهلالبيت در عراق؛
8. حجتالاسلام والمسلمين شفيق جرادي، رئيس «معهد المعارف الحکمية للدراسات الدينية والفلسفية» در لبنان؛
9. آقاي دکتر محمد لگنهاوسن، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
10. حجتالاسلام والمسلمين محمود فتحعلي، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
11. حجتالاسلام والمسلمين دکتر حميد آريان، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
12. حجتالاسلام والمسلمين دکتر امیرضا اشرفي، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
13. حجتالاسلام والمسلمين دکتر غلامعلي عزيزيکيا، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امامخميني؛
14. حجتالاسلام والمسلمين مصطفي کريمي، عضو هيئت علمي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
15. حجتالاسلام والمسلمين ابوالحسن حقاني، مدير امور بينالملل مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني؛
16. حجتالاسلام حسن شکراللهي، دبير اجرايي همايش.
کميته فوق با تشکيل جلسات متعددي تاکنون نسبت به بررسي و تصويب محورهاي علمي همايش، زمان و مدت برگزاري همايش، شناسايي و تعيين شخصيتهاي مدعو خارجي و موضوعهاي ديگر تصميمگيري نموده است.
همچنين اين کميته، بهمنظور کارشناسي بيشتر موضوعها، کميته کارشناسي متشکل از برخي اعضا کميته علمي و کارشناسان رشتههاي تخصصي را تشکيل داده است.
ب) تعيين محورهاي همايش
با تصويب کميته علمي، محورهاي کلان، اصلي و فرعي همايش به گونهاي تنظيم شد که تمام علوم اسلامي و انساني را دربرگيرد. و محورهاي فرعي آن ـ که به بيش از 700 عنوان رسيده است ـ با برگزاري بيش از 70 جلسه کميته کارشناسي بررسي شده و سپس به تصويب کميته علمي رسيده است. عناوين محورهاي کلان و اصلي همايش به شرح زير است:
1. مطالعات روششناختي و معرفتشناختي
1-1. منطق
1-2. معرفتشناسي
1-3. روششناسي علوم
2. مطالعات وجودشناختي
3. مطالعات جهانشناختي
4. مطالعات دينشناختي
1-1. فلسفۀ دين
1-2. معرفت ديني
1-3. خداشناسي
1-4. راه و راهنماشناسي (نبوت و امامت)
1-5. معادشناسي
1-6. اديان و مذاهب
5. مطالعات قرآنشناختي
1-1. علوم قرآن
1-2. تفسير قرآن
1-3. نقد قرآنپژوهي مستشرقان
6. مطالعات حديثشناختي
7. مطالعات فقهي و اصولي
8. مطالعات علوم انساني
8-1. مطالعات انسانشناختي
8-2. مطالعات عرفاني
8-3. مطالعات اخلاقي
8-4. مطالعات تربيتي
8-5. مطالعات روانشناختي
8-6. مطالعات تاريخي
8-7. مطالعات اجتماعي
8-8. مطالعات حقوقي
8-9. مطالعات سياسي
8-10. مطالعات اقتصادي
8-11. مطالعات مديريتي
9. مطالعات ادبي و هنري
ج) فراخوان مراکز همکار
با توجه به گستردگي فراوان برنامههاي علمي و اجرايي همايش، مراکز مختلف حوزوي و دانشگاهي داخل و خارج کشور به همکاري فراخوانده شدند که از ميان آنها حدود30 مرکز به شرح زير اعلام آمادگي نمودند:
ـ مراکز داخلي
1. مرکز مديريت حوزههاي علميه
2. دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم
3. مجمع جهاني اهلبيت
4. سازمان فرهنگ و ارتباطات
5. جامعة المصطفي العالميه
6. پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامي
7. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
8. پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
9. مرکز تخصصي تفسير حوزة علمية قم
10. دبيرخانه انجمنهاي علمي حوزه
11. مؤسسة بينالمللي مطالعات اسلامي
12. صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران
13. دانشگاه الزهراء
14. دانشگاه امام صادق
15. دانشگاه علوم اسلامي رضوي
16. دانشگاه فردوسي مشهد
17. دانشگاه علوم و معارف قرآن کريم
18. دارالقرآن علامه طباطبايي
19. سازمان فعاليتهاي قرآني دانشگاهيان کشور
20. پژوهشکده تفسير اهلبيت
21. مرکز نشر معارف اسلامي در جهان
ـ مراکز خارجي
1. مجمع اهلالبيت، عراق
2. آکادمي علوم اسلامي، لندن
3. آکادمي علوم اسلامي، اندونزي
4. مرکز الحضارة لتنمية الفکر الاسلامي، لبنان
5. معهد المعارف الحکمية للدراسات الدينية والفلسفية، لبنان
6. دانشگاه اسلامي، غنا
7. دفتر قائد ملت جعفريه، پاکستان
د) راهاندازي پايگاه اطلاعرساني
بهمنظور فرهنگسازي، اطلاعرساني به مخاطبان در فضاي مجازي، و نيز سهولت ارسال و پيگيري مقالات، پايگاه اطلاعرساني همايش به آدرسhanat.iki.ac.ir راهاندازي شد و اطلاعات گستردهاي شامل اهداف و برنامههاي همايش، محورهاي علمي، جديدترين اخبار، اسناد، مدارک و پيوندهاي قابل استفاده براي محققان و پژوهشگران در آن قرار گرفت.
ه) فراخوان مقاله
طي دو مرحله در پايان خرداد و مهر 1392 فراخوان عمومي و اختصاصي مقاله براي همايش صورت گرفت. بدينمنظور تيزر راديویی و تلويزيوني به سه زبان فارسي، عربي و انگليسي تهيه و از شبکههاي مختلف صدا و سيما پخش شد. در پي فراخوان انجام شده، حدود 500 مقاله به سه زبان فوق به دبيرخانه همايش رسيده و در مراحل ارزيابي قرار گرفته است. همچنين حدود 50 مقاله توسط محققان برجسته اين حوزهها تعهد شده است که انشاءالله تا پايان مهلت تعيين شده واصل خواهد شد.
و) برگزاري پيشهمايشها و نشستهاي علمي
بهمنظور زمينهسازي براي برگزاري همايش اصلي و فضاسازي در سطح مجامع علمي کشور، و نيز امکان ارائه برخي مقالات در يک جمع علمي، با توجه به محدوديت زمان همايش اصلي و عدم امکان ارائه همه مقالات پذيرفته شده در آن، برگزاري چندين پيشهمايش و نشست علمي از حدود يکسال قبل از تاريخ همايش، در مؤسسه و مراکز همکار در قم، تهران، اصفهان، شيراز، مشهد مقدس و تبريز برنامهريزي شده است. در اين برنامهها ارائه مقاله، سخنراني و ميزگردهاي علمي انجام ميشود. جدول اطلاعات کلی پيشهمايشهاي برگزار شده تاکنون به شرح زير است:
ح) مصاحبههاي علمي
بهمنظور استفاده علمي از محضر اساتيد و شخصيتها در قلمرو محورهاي همايش، برنامهريزي براي برگزاري جلسات مصاحبه انجام شد. مصاحبههاي مزبور برحسب تصميم کميته علمي همايش، در قالبهاي مکتوب، صوتي و تصويري منتشر خواهد شد.